Đối với người lần đầu làm mẹ, việc chăm sóc trẻ con còn khá bỡ ngỡ, vụng về, nhất là đối với trẻ sơ sinh. Bé mới tiếp xúc với môi trường bên ngoài cơ thể mẹ nên sẽ có nhiều bỡ ngỡ và phải dần thích nghi với việc tự thở, tự bú và chống chịu dưới thời tiết bên ngoài lúc nóng lúc lạnh. Để bảo vệ sức khỏe và đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của bé thì việc chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách là vô cùng quan trọng.
1.1. Chú ý giữ ấm cho trẻ
Trong thời gian này, thần kinh sọ não của trẻ sẽ bị ức chế nên trẻ sẽ ngủ rất nhiều và chỉ thức dậy khi đói hoặc tã bị ướt. Với trẻ dưới 1 tháng tuổi, điều quan trọng nhất đó là giữ ấm cho trẻ. Nếu trẻ sơ sinh bị lạnh, bé có thể bị tấn công bởi các loại vi khuẩn gây bệnh.
Nếu như không có vấn đề gì thì nên để trẻ nằm cùng với người mẹ, việc này sẽ giúp trẻ luôn ấm áp nhờ có hơi ấm từ người mẹ và trẻ cũng luôn được quan sát để kịp thời xử lý sự cố không mong muốn nếu có.
1.2. Cho trẻ bú thường xuyên khi bé đói
Khi rời xa môi trường ấm áp, đầy đủ dinh dưỡng trong bụng mẹ, trẻ rất có thể bị đói và rét do cần nhiều năng lượng để chống chịu với môi trường bên ngoài. Các bậc cha mẹ cần lưu ý, trẻ sơ sinh có nhu cầu ăn rất cao nên mẹ cần đáp ứng trẻ ngay sau khi chào đời.
Sau đó cũng cần đáp ứng nhu cầu bú sữa của trẻ bất cứ lúc nào trẻ thấy đói chứ không thể cho trẻ sơ sinh bú theo giờ ấn định được.
1.3. Tầm quan trọng của sữa non đối với sự phát triển của trẻ
Trong vòng 7 ngày sau khi sinh, lượng IgA trong sữa mẹ cao gấp hàng nghìn lần so với sữa thông thường. 1cm3 sữa non có chứa đến 4.000 bạch cầu, uống sữa non sẽ giúp trẻ có sức đề kháng tốt để tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong đường ruột.
Các bé được bú sữa non ngay sau khi sinh có tỷ lệ mắc viêm phổi và tiêu chảy thấp hơn nhiều so với trẻ không được dùng sữa mẹ. Chính vì thế, các bà mẹ không nên vắt sữa non bỏ đi mà nên tận dụng triệt để lượng sữa non này cho trẻ.
1.4. Một số biểu hiện sinh lý bình thường của trẻ sơ sinh
Với trẻ sơ sinh chưa đầy tháng thường gặp một số biểu hiện như đi ngoài phân su, phân thường có màu xanh thẫm, không có mùi hoặc đặc quánh,… Tuy nhiên, nếu hơn 2 ngày mà trẻ không đi ngoài phân su hoặc có những biểu hiện bất thường như giảm cân, vàng da, bị sặc khi bú, tím tái, khó thở, khóc nhiều, cứng hàm hoặc ngủ li bì thì cha mẹ cần đưa ngay bé đến các cơ sở y tế để kiểm tra.
Một số trường hợp đầu của bé có xuất hiện bướu huyết thanh thì cha mẹ không nên chọc hút tránh gây nhiễm trùng nguy hiểm. Trường hợp này chỉ cần theo dõi và nghe theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Một số trẻ sơ sinh có thể bị nhẹ cân, thiếu tháng nhưng nếu không có bất cứ biểu hiện bất thường nào thì trẻ có thể xuất viện sau vài ngày. Khi đưa trẻ về nhà cần chăm sóc và theo dõi cẩn thận, đưa trẻ tới gặp bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bất thường.